Việc xử lý đồ dùng của người đã khuất là một vấn đề nhạy cảm, thường khiến người thân băn khoăn rất nhiều. Quyết định có nên dùng đồ của người chết không không chỉ liên quan đến tình cảm, mà còn bị ảnh hưởng bởi những quan niệm tâm linh sâu sắc và cả các yếu tố khoa học, tâm lý. Nhiều người tin rằng dùng đồ của người chết có thể ảnh hưởng đến vận khí, sức khỏe, thậm chí tinh thần của người sử dụng. Trong khi đó, cũng có quan điểm cho rằng, chỉ cần vệ sinh sạch sẽ và cảm thấy thoải mái về mặt tâm lý thì vẫn có thể tiếp tục sử dụng. Vậy, dùng đồ người chết nên hay không? Bài viết dưới đây từ Bồng Lai Viên sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện từ cả hai khía cạnh: khoa học và tâm linh, đồng thời hướng dẫn cụ thể cách xử lý phù hợp từng loại đồ vật.

Dùng đồ của người chết nên hay không?

Trong văn hóa Á Đông nói chung và Việt Nam nói riêng, việc dùng đồ của người chết luôn là chủ đề khiến nhiều người băn khoăn. Có người cho rằng việc sử dụng lại là bình thường, miễn là đồ dùng còn tốt và sạch sẽ. Ngược lại, không ít người tin rằng dùng đồ người chết nên hay không không chỉ là vấn đề thực dụng, mà còn liên quan đến tâm linh, năng lượng và vận mệnh của chính người sử dụng.

Vậy, có nên dùng đồ của người chết không? Quyết định này phụ thuộc chủ yếu vào niềm tin cá nhân và cảm giác của bạn. Nếu bạn cảm thấy an lòng, việc sử dụng đồ vật của người đã khuất có thể là cách để tưởng nhớ và giữ gìn kỷ niệm. Tuy nhiên, nếu bạn có bất kỳ sự lo lắng hay bất an nào về mặt tâm linh, hoặc đơn giản là cảm thấy không thoải mái, thì không nên ép buộc bản thân. Điều quan trọng nhất là sự thanh thản trong tâm hồn của bạn và sự tôn trọng đối với người đã ra đi. Để có cái nhìn chi tiết hơn và quyết định nên dùng đồ gì hay không dùng đồ gì, hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về góc nhìn tâm linh và khoa học, cũng như những kinh nghiệm được truyền lại từ thế hệ trước.

Quan niệm dân gian và tâm linh về việc dùng đồ của người chết

Trong tín ngưỡng dân gian, việc dùng đồ của người chết thường gắn liền với nhiều quan niệm sâu sắc về năng lượng và sự kết nối giữa thế giới âm và dương.

Năng lượng và "ám khí"

Theo quan niệm dân gian, con người khi sống luôn tỏa ra một loại trường năng lượng nhất định. Năng lượng này thấm vào những vật dụng sử dụng hằng ngày như quần áo, trang sức, giường ngủ, ví tiền… Khi người đó qua đời, năng lượng còn sót lại trong các vật dụng này có thể chuyển thành dạng gọi là “ám khí” – mang tính âm, ảnh hưởng đến trường khí của người sử dụng sau.

Việc dùng đồ của người chết mà không qua thanh tẩy hoặc không xin phép có thể khiến người dùng bị ảnh hưởng về sức khỏe, vận khí, thậm chí là tâm lý. Một số người nhạy cảm còn cho biết họ cảm thấy nặng nề, u ám hoặc gặp chuyện xui sau khi sử dụng đồ cũ không rõ nguồn gốc.

Sự ràng buộc và cản trở siêu thoát

Trong quan niệm tâm linh, khi một người qua đời, linh hồn sẽ trải qua hành trình rời bỏ cõi trần để siêu thoát về một cảnh giới khác. Tuy nhiên, quá trình này không phải lúc nào cũng diễn ra suôn sẻ. Một trong những yếu tố được cho là cản trở sự siêu thoát chính là sự lưu luyến của người đã khuất với những đồ vật thân quen lúc sinh thời.

Đặc biệt, nếu người mất ra đi đột ngột, còn nhiều điều dang dở hoặc chưa kịp dặn dò, thì mối liên kết giữa họ và những vật dụng từng gắn bó sẽ càng chặt chẽ hơn. Đây chính là lý do khiến nhiều người lo ngại dùng đồ của người chết có thể khiến linh hồn bị níu kéo, chưa thể rời đi thanh thản.

Những trường hợp đặc biệt cần kiêng kỵ

Những món đồ của người chết trẻ hoặc chết bất đắc kỳ tử thường được khuyên không nên giữ lại. Lý do là vì những linh hồn này được cho là còn nhiều chấp niệm, oán khí, nên đồ vật của họ càng được cho là mang theo năng lượng không tốt, dễ "ám" hoặc gây ra những điều không may mắn cho người còn sống. Tương tự, nếu người mất vì bệnh nặng, bệnh truyền nhiễm, ông bà cũng đặc biệt cẩn trọng. Dù không có kiến thức khoa học rõ ràng về vi khuẩn hay virus, kinh nghiệm xưa vẫn cho rằng những đồ vật này có thể mang theo mầm bệnh, gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe người sử dụng.

Quần áo, chăn ga gối nệm lúc lâm chung là những vật dụng tiếp xúc trực tiếp với cơ thể người bệnh lúc yếu nhất, được cho là tích tụ nhiều "khí" không tốt. Theo quan niệm dân gian, chúng nên được xử lý riêng, thường là đốt đi hoặc chôn cùng người mất để "cắt đứt" sự vương vấn.

Góc nhìn khoa học về đồ đã qua sử dụng của người mất

Bên cạnh những quan điểm tâm linh, chúng ta cũng cần xem xét vấn đề có nên dùng đồ của người chết không dưới góc nhìn khoa học. Thực tế, không có bằng chứng rõ ràng nào chứng minh rằng đồ vật của người đã khuất mang lại điều xui rủi. Tuy nhiên, tác động tâm lý và vấn đề vệ sinh lại là những yếu tố có thật, có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất lẫn tinh thần của người sử dụng.

Yếu tố tâm lý ảnh hưởng thế nào?

Việc xử lý đồ vật của người đã khuất có tác động đáng kể đến tâm lý của người thân còn sống. Một mặt, giữ lại một vài món đồ ý nghĩa của người thân có thể là cách để tưởng nhớ và giữ gìn kỷ niệm. Những vật phẩm này đôi khi mang lại cảm giác gần gũi, an ủi, giúp xoa dịu nỗi đau mất mát và là một phần của quá trình hàn gắn vết thương lòng. Hơn nữa, việc tái sử dụng những món đồ còn tốt cũng thể hiện sự trân trọng tài nguyên và tránh lãng phí.

Tuy nhiên, mặt khác, việc giữ lại quá nhiều đồ dùng, đặc biệt là những món gợi nhắc mạnh mẽ về sự ra đi, có thể cản trở quá trình chấp nhận sự thật của cái chết. Nó có thể liên tục khơi gợi nỗi buồn, sự tiếc nuối, khiến người sống khó lòng buông bỏ và dễ rơi vào trạng thái trầm cảm hay u uất. Việc nhìn thấy đồ vật của người đã khuất hàng ngày đôi khi trở thành một gánh nặng tâm lý thay vì nguồn an ủi. Hành động sắp xếp lại và thanh lý đồ đạc cũng được xem là một phần quan trọng của quá trình buông bỏ, giúp người sống từng bước chấp nhận thực tại và tiến về phía trước trong cuộc sống.

Vấn đề vệ sinh & sức khỏe khi dùng lại đồ cũ

Nếu người đã khuất mắc các bệnh truyền nhiễm (như lao, viêm gan, cúm nặng, hoặc các bệnh ngoài da), quần áo, chăn màn hay các vật dụng cá nhân khác có thể chứa vi khuẩn, virus gây bệnh. Việc tái sử dụng những đồ vật này mà không được vệ sinh và khử trùng đúng cách sẽ tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm mầm bệnh cho người còn sống. Ngoài ra, những đồ vật để lâu không sử dụng, cất giữ trong môi trường ẩm thấp như nhà kho, tủ gỗ kín... cũng dễ phát sinh nấm mốc, gây kích ứng da, viêm xoang, dị ứng hoặc các bệnh về hô hấp – đặc biệt với trẻ nhỏ và người có cơ địa nhạy cảm.

Xem thêm: Cúng giỗ đầu là gì? Hướng dẫn cúng chi tiết

Các loại đồ vật và cách xử lý phù hợp

Sau khi người thân qua đời, việc xử lý đồ đạc cá nhân của họ là một phần không thể thiếu trong quá trình tang lễ và hồi phục tâm lý. Tuy nhiên, không phải vật dụng nào cũng có thể sử dụng lại một cách tùy tiện. Khi cân nhắc có nên dùng đồ của người chết không, điều quan trọng là phải biết phân loại rõ ràng món nào nên giữ, món nào cần kiêng kỵ, và cách xử lý sao cho vừa đảm bảo vệ sinh, vừa hài hòa về mặt tâm linh.

Đồ vật không nên dùng/cần xử lý đặc biệt

Giường, gối, chăn, nệm

Giường ngủ và các vật dụng liên quan như gối, chăn, nệm được xem là nơi lưu giữ năng lượng sống của mỗi người. Trong quan niệm phong thủy và văn hóa dân gian Việt Nam, đây là những món đồ “nặng khí”, đặc biệt là khi chủ nhân của chúng qua đời sau thời gian dài nằm bệnh hoặc ra đi trên chính chiếc giường đó. Câu hỏi có nên dùng đồ của người chết không thường được đặt ra nhiều nhất với nhóm vật dụng này. Ngay cả khi giường và chăn nệm còn tốt về hình thức, người sống vẫn được khuyên không nên sử dụng lại vì năng lượng cũ có thể gây ảnh hưởng đến giấc ngủ, tinh thần và trường khí trong không gian sống. Với những lý do trên, dân gian thường khuyên rằng không nên tiếp tục sử dụng lại các vật dụng này, dù còn mới hay giá trị cao. Cách xử lý an toàn và phù hợp nhất là đốt.

Trang sức, đồng hồ, ví tiền, vật dụng cá nhân

Trang sức và các vật dụng cá nhân nhỏ gọn thường là những món đồ người đã khuất yêu thích và gắn bó sâu sắc khi còn sống. Đặc biệt, nếu đây là những vật được đeo theo người lúc lâm chung, hoặc từng được coi là “vật bất ly thân”, thì theo quan niệm tâm linh, đó chính là dấu kết nối chưa dứt giữa người mất và cõi trần.

Thay vì giữ lại, người thân được khuyên nên chôn theo người đã khuất như một hình thức “trả lại” vật khí cho chủ cũ. Điều này không chỉ mang ý nghĩa tri ân, mà còn giúp người đã mất an lòng, siêu thoát trọn vẹn, tránh lưu luyến hoặc gây ảnh hưởng tâm linh đến người sử dụng tiếp theo. Trường hợp đặc biệt nếu muốn giữ lại, nhất thiết phải thực hiện nghi lễ xin phép, kết hợp tẩy uế kỹ lưỡng, và chỉ sử dụng khi tâm lý thật sự ổn định.

Gương soi

Gương là vật đặc biệt trong văn hóa tâm linh, được xem là cửa nối giữa hai cõi âm – dương. Dân gian kiêng kỵ việc để gương phản chiếu vào linh cữu, phòng có người hấp hối, hoặc sử dụng lại gương của người mới mất. Bởi lẽ, gương có khả năng giữ lại hình ảnh cuối cùng, hấp thụ trường khí âm và có thể khiến linh hồn vương vấn, chưa siêu thoát.

Do vậy, nếu trong nhà có gương từng thuộc về người đã khuất, đặc biệt nếu từng để trong phòng họ lúc sinh thời, nên chọn phương án đập bỏ, chôn theo hoặc gửi vào chùa để hóa giải năng lượng còn sót lại. Tuyệt đối không nên tiếp tục sử dụng gương này trong không gian sống – nhất là ở phòng ngủ hoặc nơi sinh hoạt thường xuyên.

Đồ dùng của người mất do tai nạn, tự tử hoặc bệnh nặng

Những trường hợp người mất ra đi trong hoàn cảnh bi thương như tai nạn đột ngột, tự tử hoặc bệnh nan y kéo dài thường để lại khí trược rất mạnh. Theo nhiều nhà nghiên cứu văn hóa và chuyên gia tâm linh, các vật dụng của họ – từ quần áo, mền gối, cho đến vật dụng cá nhân – đều có thể mang theo năng lượng đau khổ, ám ảnh hoặc chưa được hóa giải.

Trong những tình huống này, tốt nhất gia đình nên đốt hoặc chôn các vật dụng liên quan, xem như giúp người đã khuất “khép lại trọn vẹn” mọi ràng buộc trần thế. Đây cũng là cách để người sống an tâm, không lo lắng về sự hiện diện vô hình, đồng thời thể hiện lòng tôn kính và sự cảm thông đối với hành trình chưa trọn vẹn của người mất.

Những món đồ nào có thể/nên dùng lại?

Không phải tất cả đồ dùng của người đã khuất đều mang năng lượng tiêu cực hay cần phải loại bỏ. Trong nhiều trường hợp, nếu món đồ không gắn quá sâu với thân thể hoặc trường khí cá nhân của người mất, đồng thời không liên quan đến hoàn cảnh tử vong đặc biệt (tai nạn, bệnh hiểm nghèo, tự tử), thì vẫn có thể tiếp tục sử dụng, miễn là được xử lý đúng cách và người sử dụng cảm thấy an tâm, nhẹ lòng.

Trang sức, đồng hồ, vật kỷ niệm

Trang sức, đồng hồ hay vật kỷ niệm gắn liền với người đã khuất thường mang giá trị thiêng liêng và cảm xúc sâu sắc đối với người thân còn sống. Đây không chỉ là những món đồ vật chất mà còn là biểu tượng của tình thân, ký ức và sự gắn bó. Khi tự hỏi có nên dùng đồ của người chết không, nhiều người chọn giữ lại các vật phẩm này như một cách tưởng niệm.

Tuy nhiên, theo quan niệm dân gian, những vật gắn liền với khí lực cá nhân – đặc biệt là từng đeo thường xuyên – có thể mang theo phần nào “vương khí” của người đã khuất. Vì vậy, thay vì sử dụng lại hàng ngày, bạn có thể cất giữ trong hộp trang trọng, để tại bàn thờ hoặc khu vực lưu niệm, giúp giữ được ý nghĩa tinh thần mà vẫn đảm bảo sự thanh thản về tâm linh. Trường hợp muốn sử dụng lại, nên làm lễ xin phép, kết hợp các bước tẩy uế như xông trầm, ngâm nước muối hoặc phơi nắng, nhằm loại bỏ năng lượng cũ và khơi mở trường khí mới tích cực hơn.

|

Sách vở, đồ lưu niệm, hình ảnh

Không phải tất cả đồ dùng của người đã mất đều mang tính cá nhân sâu sắc. Những món như bàn ghế, tủ, đèn, chén bát, tranh ảnh treo tường hay sách vở thường được xem là tài sản chung trong gia đình, và ít mang năng lượng riêng biệt của cá nhân. Nếu người qua đời ra đi trong sự thanh thản, không có biến cố đặc biệt, thì việc giữ lại và tiếp tục sử dụng nhóm đồ này là hoàn toàn hợp lý.

Khi sử dụng lại những vật dụng này phải đảm bảo vệ sinh sạch sẽ, khử khuẩn toàn bộ bề mặt, đặc biệt nếu đồ đã được cất lâu ngày. Ngoài ra, theo truyền thống, việc xông trầm nhẹ toàn bộ không gian trước khi đưa đồ vào sử dụng cũng là cách giúp cân bằng khí trường trong nhà, mang lại cảm giác an tâm và tươi mới. Khi xét đến việc dùng đồ của người chết nên hay không, nhóm vật dụng mang tính công năng – không gắn cảm xúc trực tiếp – thường được chấp nhận dễ dàng hơn, kể cả với những người có niềm tin tâm linh.

Quần áo còn mới, sạch sẽ (của người mất vì tuổi già, bệnh nhẹ)

Trong trường hợp người mất qua đời vì tuổi già, ra đi tự nhiên và thanh thản, nhiều gia đình vẫn lựa chọn giữ lại những bộ quần áo còn tốt để sử dụng tiếp hoặc đem tặng cho những người khó khăn như một cách làm phúc. Quan niệm hiện đại cho rằng, nếu được giặt giũ bằng xà phòng diệt khuẩn, phơi nắng kỹ lưỡng, thì quần áo vẫn đảm bảo vệ sinh và an toàn cho người dùng. Đây cũng là cách để tận dụng nguồn tài nguyên còn giá trị, đồng thời lan tỏa tinh thần sẻ chia, làm việc thiện.

Tuy nhiên, vẫn cần lưu ý một số nguyên tắc: không nên giữ lại quá nhiều quần áo của người đã mất, đặc biệt là những món họ từng mặc thường xuyên trong lúc bệnh nặng hoặc khi hấp hối. Dù người mất ra đi nhẹ nhàng, nhưng một vài bộ quần áo đặc biệt vẫn nên được đốt hoặc chôn theo, như một cách tiễn biệt trọn vẹn.

Việc có nên dùng đồ của người chết không là một vấn đề phức tạp, đòi hỏi sự cân nhắc sâu sắc giữa niềm tin tâm linh, lý giải khoa học và cảm xúc cá nhân. Không có một câu trả lời tuyệt đối đúng hay sai, bởi điều quan trọng nhất chính là sự thanh thản trong tâm hồn của người còn sống và sự tôn trọng đối với người đã khuất. Hy vọng rằng qua những chia sẻ chi tiết từ Bồng Lai Viên về quan niệm dân gian, góc nhìn khoa học và các trường hợp cụ thể nên hay không nên dùng đồ của người chết, bạn đã có thêm thông tin hữu ích để đưa ra quyết định phù hợp nhất với hoàn cảnh, niềm tin và mong muốn riêng của mình.

Tham khảo thêm:

• Lý giải tại sao mèo nhảy qua người chết lại bật dậy?
• Hướng dẫn chi tiết cúng giỗ thế nào cho đúng chuẩn phong tục Việt?
• Những điều kiêng kỵ khi ra mộ: 10 Lưu ý quan trọng để tránh phạm đại kỵ