Cặp đèn cầy bái quan là biểu tượng thiêng liêng kết nối hai thế giới âm – dương, thể hiện tình cảm trọn vẹn của người ở lại dành cho người đã khuất. Trong các nghi thức tang lễ truyền thống của người Việt, cặp đèn cầy bái quan là vật phẩm không thể thiếu, mang đậm tính chất tâm linh và biểu tượng sâu sắc. Không chỉ hiện diện trong lễ bái quan, đèn cầy còn được lưu giữ, sử dụng cho nhiều mục đích tâm linh khác nhau. Vậy đèn cầy bái quan là gì, có tác dụng và ý nghĩa ra sao? Hãy cùng Bồng Lai Viên tìm hiểu trọn vẹn trong bài viết dưới đây.

Cặp đèn cầy bái quan là gì?

Cặp đèn cầy bái quan là hai cây nến lớn được sử dụng trong nghi thức nhập quan – một phần quan trọng của lễ tang truyền thống Việt Nam. Cặp đèn này thường được đặt hai bên linh cữu người mất, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Theo tín ngưỡng dân gian, ánh sáng từ đèn cầy tượng trưng cho linh khí, soi đường dẫn lối cho linh hồn người đã khuất về thế giới bên kia. Đồng thời, cặp đèn cũng đại diện cho hai vị Hắc Bạch Vô Thường – những sứ giả âm phủ có nhiệm vụ hộ tống linh hồn đi đầu thai.

Cặp đèn cầy bái quan là hai cây nến lớn được sử dụng trong tang lễ

Cặp đèn cầy bái quan có ý nghĩa gì?

Trong nghi thức tang lễ truyền thống của người Việt, cặp đèn cầy bái quan không chỉ là một vật phẩm mang tính nghi lễ mà còn ẩn chứa nhiều tầng ý nghĩa tâm linh sâu sắc. Theo quan niệm dân gian, cặp đèn này tượng trưng cho hai vị sứ giả cõi âm – Hắc Vô Thường và Bạch Vô Thường – có nhiệm vụ dẫn đường, hộ tống linh hồn người đã khuất về thế giới bên kia. Việc thắp sáng cặp đèn trong lễ nhập quan hay lễ viếng là cách để mời gọi các vị này đến đón rước người mất một cách thanh thản, không vướng mắc.

Bên cạnh đó, ánh sáng từ cặp đèn cầy bái quan tượng trưng cho sự dẫn đường, soi lối cho linh hồn người đã khuất trên hành trình về cõi âm. Theo quan niệm dân gian, linh hồn sau khi rời khỏi thể xác sẽ còn vương vấn, chưa thể siêu thoát ngay. Ánh đèn là nguồn sáng thiêng liêng giúp linh hồn nhận ra lối đi đúng, tránh lạc vào những cõi tà.

Cặp đèn cầy bái quan có tác dụng gì ngoài việc dẫn đường cho linh hồn? Trong một số quan niệm dân gian, ánh sáng từ đèn còn mang đến phước lành, giúp xua đuổi tà khí, mang lại bình an cho gia quyến. Đồng thời, hành động thắp nến cũng thể hiện lòng thành kính, sự tưởng nhớ và nỗi tiếc thương vô hạn của con cháu đối với người đã khuất.

Cặp đèn này tượng trưng cho hai vị sứ giả cõi âm

Cặp đèn cầy bái quan có tác dụng gì?

Trong tang lễ truyền thống của người Việt, cặp đèn cầy bái quan không chỉ mang ý nghĩa biểu tượng mà còn có nhiều tác dụng tâm linh quan trọng. Theo quan niệm dân gian, ánh sáng từ cặp đèn là nguồn dẫn đường linh thiêng, giúp linh hồn người đã khuất dễ dàng tìm về cõi vĩnh hằng. Đây là lý do vì sao đèn cầy luôn được đặt trang trọng bên linh cữu trong lễ nhập quan và các nghi thức liên quan.

Cặp đèn cầy bái quan còn có khả năng bảo vệ vong linh khỏi tà khí, âm binh và các thế lực xấu. Trong nghi lễ tang, không gian càng thanh tịnh và trang nghiêm thì linh hồn càng dễ siêu thoát. Vì thế, cặp đèn đóng vai trò như một tấm khiên tâm linh, giữ cho linh hồn người mất được an toàn và tránh khỏi sự quấy nhiễu trong quá trình chuyển tiếp sang cõi vĩnh hằng.

Cặp đèn này thường xuất hiện xuyên suốt các giai đoạn chính trong tang lễ như lúc phát tang, nhập quan, cúng viếng, di quan và trong suốt thời gian để tang. Khi phát tang, đèn được thắp để báo tin cho cõi âm; khi nhập quan hay hạ huyệt, ánh sáng tiếp tục soi lối cho linh hồn tìm được con đường ra đi thanh thản. Đây là lý do mà việc giữ cặp đèn cầy bái quan đúng cách luôn được đặc biệt coi trọng trong truyền thống văn hóa Việt.

Cặp đèn cầy bái quan có khả năng bảo vệ vong linh khỏi tà khí

Cách sử dụng cặp đèn cầy bái quan

Việc sử dụng cặp đèn cầy bái quan trong tang lễ không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết về nghi thức truyền thống. Để ánh sáng từ đèn cầy phát huy đúng giá trị tâm linh, người thực hiện cần nắm rõ cách dùng đèn cầy bái quan, cũng như cách khấn cặp đèn cầy bái quan sao cho đúng lễ nghi và trọn vẹn ý nghĩa.

Cách dùng đèn cầy bái quan

Cách sử dụng cặp đèn cầy bái quan đúng nghi thức truyền thống bắt đầu từ thời điểm phát tang. Ngay sau khi gia đình có người mất, cặp đèn cầy sẽ được thắp lên và đặt trang trọng hai bên linh cữu, hoặc trên bàn thờ vong. Ánh sáng từ cặp đèn phải được giữ cháy liên tục trong suốt quá trình tổ chức tang lễ – từ lễ nhập quan, phát tang, cúng viếng cho đến khi hạ huyệt. Trong thời gian để tang, nhiều gia đình vẫn duy trì việc thắp đèn cầy hàng ngày để duy trì sự kết nối tâm linh và thể hiện lòng hiếu kính với người đã khuất.

Cần lưu ý chọn loại nến chất lượng tốt, ít khói, không tắt giữa chừng và có khả năng cháy lâu. Khi thắp đèn, người thực hiện phải giữ thái độ trang nghiêm, lòng thành kính. Đèn nên được đặt ở vị trí cố định, tránh gió và đặt sao cho cân xứng hai bên bàn thờ hoặc linh cữu. Trong một số trường hợp, cặp đèn còn được mang theo trong lễ di quan, đặt ở đầu và cuối quan tài như ánh sáng dẫn đường cho linh hồn.

Cặp đèn cầy bái quan trong tang lễ

Cách khấn cặp đèn cầy bái quan

Trong tang lễ truyền thống, bên cạnh việc thắp sáng cặp đèn cầy bái quan để dẫn đường cho vong linh, cách khấn cặp đèn cầy bái quan cũng mang ý nghĩa vô cùng quan trọng. Bởi lẽ, khấn nguyện chính là cầu nối tâm linh giữa người sống và người đã khuất, giúp gửi gắm lời tiễn biệt, sự tưởng nhớ và mong muốn cho linh hồn người quá cố được siêu thoát.

Khi khấn cặp đèn cầy bái quan, gia quyến nên giữ sự thành tâm, gương mặt nghiêm trang, đứng trước bàn thờ hoặc linh cữu, chắp tay và đọc lời khấn. Nội dung khấn thường bao gồm: xưng danh của người đang khấn (họ tên, vai vế), lý do khấn (tiễn đưa, cầu siêu, mời vong linh nhận lễ), tên người mất, thời gian qua đời và lời cầu mong linh hồn được thanh thản ra đi, sớm về cõi vĩnh hằng.

Một mẫu lời khấn đơn giản có thể như sau:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)Con tên là... (họ tên đầy đủ), hôm nay thành tâm thắp nén tâm hương và đèn cầy bái quan trước linh cữu của... (tên người mất, vai vế). Nguyện ánh sáng từ cặp đèn dẫn đường cho hương linh được siêu thoát, không vướng bụi trần, sớm được về nơi an nghỉ. Mong cho vong linh an yên, phù hộ độ trì cho con cháu bình an, mạnh khỏe, vạn sự như ý. Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).

Ngoài ra, nếu gia chủ chưa quen hoặc không biết rõ cách khấn cặp đèn cầy bái quan, có thể nhờ sự hướng dẫn từ thầy cúng, đạo sĩ, hoặc người có kinh nghiệm trong việc hành lễ để thực hiện đúng nghi thức.

Cặp đèn cầy bái quan dẫn đường cho vong linh

Giữ cặp đèn cầy bái quan như thế nào?

Trong tang lễ truyền thống, việc giữ cặp đèn cầy bái quan đúng cách không chỉ thể hiện sự thành kính đối với người đã khuất mà còn đảm bảo tính linh thiêng và trọn vẹn của nghi thức. Đèn cầy bái quan không đơn thuần là vật phẩm trang trí, mà là ngọn lửa dẫn đường cho linh hồn người mất, nên cần được gìn giữ cẩn trọng và đặt đúng vị trí theo phong tục.

Giữ cặp đèn cầy bái quan

Trước hết, cặp đèn cầy bái quan nên được đặt tại vị trí trang trọng nhất trong tang lễ, thường là hai bên linh cữu hoặc bàn thờ vọng. Ánh sáng từ đèn phải được thắp liên tục, không được để tắt giữa chừng vì quan niệm dân gian cho rằng điều đó có thể khiến vong linh mất phương hướng hoặc không được siêu thoát trọn vẹn. Khi giữ cặp đèn cầy bái quan, gia quyến nên chọn loại đèn chất lượng, có khả năng cháy lâu và đều lửa, tránh dùng loại dễ tắt hoặc khói nhiều. Nếu dùng đèn cầy điện thay thế, cần đảm bảo ánh sáng ổn định và không bị gián đoạn trong suốt thời gian tang lễ.

Ngoài ra, trong suốt thời gian để tang, việc giữ cặp đèn cầy bái quan không chỉ là giữ ngọn lửa vật lý, mà còn là duy trì sự kết nối tâm linh, biểu tượng của ánh sáng dẫn đường cho người quá cố. Gia đình có thể thay đèn mới nếu lửa tắt hoặc đèn cạn, nhưng phải thực hiện một cách nhẹ nhàng, thành kính, có thể kết hợp với lời khấn ngắn để tiếp nối nguồn năng lượng thiêng liêng.

Cặp đèn cầy bái quan nên được đặt tại vị trí trang trọng nhất trong tang lễ

Cặp đèn cầy bái quan nên để ở đâu

Thông thường, đèn cầy bái quan được đặt tại hai bên linh cữu hoặc bàn thờ vong – những vị trí trang trọng nhất trong không gian tang lễ. Cặp đèn cần được sắp xếp cân đối, không nghiêng lệch, để tạo nên sự hài hòa và trang nghiêm, đồng thời thể hiện sự tôn kính của gia quyến dành cho người mất.

Nếu đặt tại bàn thờ tạm trong nhà, đèn nên để ở hai góc trước di ảnh, tạo thành thế “trụ sáng” nhằm soi đường và bảo hộ linh hồn. Trong trường hợp tang lễ tổ chức tại nhà tang lễ hoặc nghĩa trang, đèn cũng cần được bố trí đối xứng, đảm bảo ánh sáng chiếu đều và không bị vật gì che khuất.

Ngoài ra, trong suốt quá trình diễn ra tang lễ và cả thời gian để tang, việc đặt đèn cầy bái quan ở vị trí cố định, không di dời lung tung là rất quan trọng để duy trì năng lượng tâm linh liền mạch. Gia đình cần đảm bảo đèn luôn cháy đều, sáng rõ, tránh tình trạng tắt đột ngột hoặc ánh sáng chập chờn.

Đèn cầy bái quan được đặt tại hai bên linh cữu hoặc bàn thờ vong

Lưu ý khi giữ và sử dụng cặp đèn cầy bái quan

Việc sử dụng và bảo quản cặp đèn cầy bái quan trong tang lễ không chỉ là một phần trong nghi thức truyền thống mà còn liên quan trực tiếp đến yếu tố tâm linh. Dưới đây là một số lưu ý quan trọng giúp bạn giữ gìn và sử dụng đèn đúng cách, đảm bảo sự trang nghiêm và thiêng liêng trong suốt quá trình tang lễ:

Giữ lửa đèn cháy liên tục: Một trong những nguyên tắc quan trọng khi sử dụng đèn cầy bái quan là không để ngọn đèn tắt giữa chừng. Theo quan niệm dân gian, ngọn lửa tượng trưng cho sự dẫn đường cho linh hồn người mất, nếu đèn bị tắt sẽ gây cản trở đến hành trình siêu thoát. Vì vậy, cần thường xuyên theo dõi và châm thêm sáp hoặc thay đèn mới khi cần thiết.

Không di chuyển đèn tùy tiện: Giữ cặp đèn cầy bái quan ở vị trí cố định trong suốt thời gian tang lễ là điều cần thiết. Việc di chuyển nhiều lần hoặc đặt sai vị trí có thể làm gián đoạn “đường dẫn” tâm linh, ảnh hưởng đến sự kết nối giữa người sống và người đã khuất.

Tránh để người khác chạm vào: Đặc biệt tránh để những người không phải là thành viên trực tiếp trong gia đình, hoặc những người có ý đồ không tốt chạm vào cặp đèn cầy bái quan. Theo quan niệm dân gian, điều này có thể làm ảnh hưởng đến linh khí và ý nghĩa tâm linh của nến.

Giữ lửa cặp đèn cầy bái quan cháy liên tục

Qua những chia sẻ chi tiết từ Bồng Lai Viên, hy vọng quý độc giả đã hiểu rõ hơn về ý nghĩa, cách dùng đèn cầy bái quan, cũng như những lưu ý quan trọng khi giữ cặp đèn cầy bái quan trong tang lễ truyền thống. Cặp đèn cầy bái quan không chỉ là ngọn lửa soi đường cho người đã khuất mà còn là biểu tượng của lòng thành kính và sự kết nối tâm linh giữa hai thế giới. Việc trân trọng và thực hiện đúng nghi thức với đèn cầy bái quan chính là cách để chúng ta thể hiện tình cảm và lòng hiếu thảo đối với những người thân yêu đã mãi mãi ra đi.

Tham khảo thêm:

• Liệm là gì? Quy trình khâm liệm và những kiêng kỵ cần biết
• Quy trình đưa tang và những lưu ý chi tiết nhất
• Lễ bái quan là gì? Ý nghĩa và nghi thức thực hiện chi tiết