Đưa tang là một nghi thức thiêng liêng trong phong tục tang lễ của người Việt, thể hiện sự tiễn biệt và lòng tiếc thương dành cho người đã khuất. Đây không chỉ là một nghi lễ mang tính truyền thống, mà còn là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu kính, bạn bè thể hiện tình cảm, và cộng đồng chia sẻ nỗi đau mất mát cùng gia đình có tang. Vậy lễ đưa tang là gì, quy trình ra sao, và cần lưu ý những gì khi tham dự? Trong bài viết dưới đây, Bồng Lai Viên sẽ giải đáp chi tiết giúp bạn hiểu rõ.

Lễ đưa tang là gì? Ý nghĩa?

Lễ đưa tang là gì? Đây là một nghi thức quan trọng và không thể thiếu trong phong tục tang lễ của người Việt Nam. Lễ đưa tang là quá trình tiễn đưa người đã mất từ nơi quàn (nhà riêng, nhà tang lễ) đến nơi an táng cuối cùng như nghĩa trang, nhà hỏa táng hoặc nơi an vị khác. Trong lễ này, gia đình, họ hàng, bạn bè và người quen cùng nhau đưa tiễn linh cữu người mất, bày tỏ lòng tiếc thương và nói lời chào từ biệt cuối cùng.

Trong quan niệm truyền thống, lễ đưa tang không chỉ mang ý nghĩa tiễn biệt mà còn thể hiện đạo hiếu, sự tôn trọng dành cho người đã khuất. Đây cũng là dịp để cộng đồng, họ hàng, hàng xóm chia sẻ nỗi mất mát, an ủi gia đình. Dù hình thức tổ chức có thể khác nhau giữa các vùng miền, nhưng điểm chung là sự trang nghiêm, thành kính và tấm lòng chân thành dành cho người ra đi.

Lễ đưa tang không chỉ là một nghi thức để tiễn biệt người đã khuất mà còn mang trong mình những giá trị tâm linh sâu sắc trong văn hóa dân gian Việt Nam. Lễ đưa tang có ý nghĩa vô cùng quan trọng đối với gia đình và cộng đồng, giúp xoa dịu nỗi đau mất mát, đồng thời thể hiện lòng thành kính, tôn trọng đối với người đã khuất. Trong phong tục người Việt, việc tiễn đưa linh cữu một cách trang nghiêm là cách thể hiện sự trân trọng đối với công lao, tình cảm và những ký ức tốt đẹp mà người quá cố đã để lại. Cùng với đó, đây cũng là một cách để gia đình và cộng đồng bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc, chia sẻ sự mất mát và đau buồn với người thân của người đã khuất.

Lễ đưa tang

Quy trình lễ đưa tang

Trong quy trình lễ đưa tang, sau các bước chuẩn bị và nghi thức khâm liệm, di quan (rời nhà) là một giai đoạn quan trọng để tiễn đưa linh cữu người đã khuất đến nơi an táng cuối cùng. Dưới đây là các bước chính:

Chuẩn bị trước lễ đưa tang

Trước khi chính thức diễn ra lễ đưa tang, gia đình sẽ tiến hành các bước chuẩn bị cần thiết. Việc chọn ngày giờ đưa tang thường được xem xét kỹ lưỡng theo yếu tố tâm linh, đảm bảo phù hợp với tuổi của người đã khuất. Linh cữu được trang hoàng trang trọng, với di ảnh và các vật phẩm cá nhân của người mất được đặt cẩn thận. Đội ngũ tham gia lễ đưa tang cũng được chuẩn bị, bao gồm người dẫn đầu (thường là con trai trưởng hoặc người có vai vế), đội khiêng linh cữu, đội nhạc tang, người rải tiền giấy dọc đường và người cầm phướn (tùy theo phong tục). Cuối cùng, xe tang (nếu cần di chuyển xa) cùng vòng hoa và phướn viếng cũng được chuẩn bị đầy đủ.

Cần chuẩn bị đầy đủ trước khi di quan

Nghi thức di quan

Nghi thức di quan, hay còn gọi là lễ động quan, là một bước quan trọng trong quy trình đưa tang, diễn ra sau khi linh cữu đã được quàn. Nghi lễ này bắt đầu bằng việc thầy cúng hoặc người đại diện gia đình thực hiện lễ cúng xin phép tổ tiên và thần linh cho phép di chuyển linh cữu. Sau đó, đội khiêng được chuẩn bị, linh cữu được kiểm tra cẩn thận và đoàn di chuyển được sắp xếp thứ tự. Linh cữu sẽ được di chuyển ra khỏi nơi quàn một cách trang trọng, thường với phần đầu đi trước, và tại một số nơi có thể có nghi thức chào nhà lần cuối. Cuối cùng, nếu cần di chuyển xa, linh cữu sẽ được đưa lên xe tang một cách an toàn, chính thức khởi đầu hành trình lễ đưa tang đến nơi an táng cuối cùng.

Di quan

Di chuyển đến nơi an táng

Di chuyển đến nơi an táng là một giai đoạn trang trọng trong lễ đưa tang, diễn ra sau nghi thức di quan. Đoàn đưa tang sẽ di chuyển theo lộ trình đã định, thường dẫn đầu bởi người cầm di ảnh và đội nhạc tang, tiếp theo là xe tang (nếu có), đội khiêng linh cữu và cuối cùng là gia quyến cùng những người tham dự. Trong suốt hành trình, người rải tiền giấy liên tục rải dọc đường, tượng trưng cho việc mua đường cho linh hồn. Tất cả những người tham gia cần giữ thái độ trang nghiêm, thành kính, di chuyển chậm rãi và chia sẻ nỗi buồn với gia đình tang quyến, thể hiện lòng tiếc thương và sự tôn trọng đối với người đã khuất trên hành trình cuối cùng về nơi an nghỉ.

Di chuyển đến nơi an táng

Hạ huyệt

Hạ huyệt là nghi thức cuối cùng và trang trọng trong lễ đưa tang theo hình thức mai táng, đánh dấu thời điểm linh cữu được hạ xuống huyệt mộ đã chuẩn bị. Trước khi hạ huyệt, gia đình thường làm lễ cúng thổ thần để xin phép nơi an nghỉ cho người đã khuất. Linh cữu sau đó được đội khiêng hạ xuống một cách cẩn thận và trang nghiêm. Tiếp theo, người thân trong gia đình sẽ lần lượt rải những nắm đất xuống linh cữu như lời tiễn biệt cuối cùng. Cuối cùng, huyệt mộ sẽ được lấp đất hoàn toàn, kết thúc quá trình an táng. Nghi thức này mang ý nghĩa hoàn tất tang lễ, tiễn đưa người đã khuất về nơi yên nghỉ vĩnh hằng và thể hiện sự tôn trọng, tình cảm của người sống.

Hạ huyệt

Tại sao có những trường hợp đưa tang vào ban đêm?

Đưa tang vào ban đêm là một phong tục có từ lâu đời trong nhiều nền văn hóa và tín ngưỡng, đặc biệt là ở Việt Nam. Mặc dù thông thường lễ đưa tang sẽ được tổ chức vào ban ngày, nhưng trong một số trường hợp, gia đình lại quyết định tổ chức lễ tang vào ban đêm. Đây là một phong tục tâm linh, và có nhiều lý do khác nhau cho việc này.

Phong tục đưa tang tại các vùng miền đặc biệt

Phong tục đưa tang có sự khác biệt rõ rệt giữa các vùng miền ở Việt Nam, và điều này cũng ảnh hưởng đến việc tổ chức lễ tang vào ban đêm. Ở một số vùng, đặc biệt là miền Bắc và miền Trung, yếu tố phong thủy đóng vai trò quan trọng trong việc chọn giờ đưa tang. Nếu giờ tốt trùng vào ban đêm, gia đình vẫn có thể thực hiện nghi lễ di quan và an táng. Ngoài ra, quan niệm về việc tránh "trùng tang" (sự mất mát liên tiếp trong gia đình) cũng có thể khiến một số gia đình chọn đưa tang vào giờ đặc biệt, kể cả ban đêm, như một biện pháp hóa giải. Tại miền Nam, phong tục tang lễ có phần khác biệt và việc đưa tang ban đêm ít phổ biến hơn, thường chỉ xảy ra khi có những yếu tố khách quan hoặc theo tập tục riêng của một số cộng đồng. Các vùng sâu vùng xa và cộng đồng dân tộc thiểu số cũng có những nghi lễ đưa tang đặc trưng, có thể bao gồm cả việc di quan vào ban đêm theo tín ngưỡng và điều kiện sinh hoạt của họ.

Đưa tang vào ban đêm

Đưa tang trẻ em vào ban đêm

Quan niệm xưa tin rằng trẻ em mất sớm là những linh hồn "chưa trọn duyên" với trần thế, còn non nớt và dễ quyến luyến gia đình. Vì vậy, việc tổ chức đưa tang vào ban ngày có thể khiến linh hồn trẻ dễ dàng tìm đường về nhà, gây ra phiền muộn, day dứt hoặc kéo theo vận xui cho người ở lại. Do đó, lễ đưa tang ban đêm được xem như một cách "đánh lạc hướng," giúp linh hồn trẻ không tìm được đường về chốn cũ, sớm siêu thoát và có thể đầu thai vào một kiếp sống khác, cắt đứt những vương vấn với trần gian và mang lại sự yên bình cho cả người đã khuất lẫn người ở lại.

Đưa tang trẻ em vào ban đêm

Tín ngưỡng tâm linh về sự siêu thoát của linh hồn

Ở miền Bắc Việt Nam, đặc biệt là tại các vùng quê, việc đưa tang vào ban đêm được xem như một phần trong phong tục cổ truyền. Một trong những lý do chính là theo quan niệm tâm linh, ban đêm là thời điểm linh hồn người đã khuất dễ dàng siêu thoát. Tín ngưỡng dân gian cho rằng, vào ban đêm, ranh giới giữa cõi âm và cõi dương mỏng manh hơn, giúp linh hồn có thể ra đi một cách thanh thản, không bị quấy rầy. Ngoài ra, trong nhiều gia đình, việc tổ chức lễ tang vào ban đêm được cho là cách để tránh những năng lượng xấu có thể ảnh hưởng đến linh hồn người đã khuất. Đây cũng là thời điểm mà sự tĩnh lặng, yên bình sẽ giúp gia đình tổ chức lễ tang trang nghiêm, thanh tịnh hơn.

Tín ngưỡng về việc đưa tang vào ban đêm

Những lưu ý khi tham dự lễ đưa tang

Khi tham dự lễ đưa tang, bạn không chỉ bày tỏ lòng thương tiếc với người đã khuất mà còn thể hiện sự tôn trọng đối với gia đình tang quyến. Để giữ gìn ý nghĩa thiêng liêng của nghi lễ này, dưới đây là những lưu ý quan trọng mà bạn nên ghi nhớ. Trang phục đi đưa tang cần giản dị, trang nhã và ưu tiên các màu trung tính như đen, trắng, xám. Nam giới nên mặc áo sơ mi trắng, quần tối màu; nữ giới có thể chọn áo dài, váy dài hoặc trang phục gọn gàng, kín đáo. Tuyệt đối tránh mặc đồ sặc sỡ, quần áo rách hoặc có họa tiết nổi bật.

Khi đến viếng, hãy chắp tay, cúi đầu hoặc vái lạy (tùy phong tục vùng miền), dành vài phút tưởng niệm và cầu nguyện cho người đã khuất. Khi chia buồn cùng gia đình, nên nói những lời an ủi nhẹ nhàng, chân thành; tuyệt đối tránh hỏi chuyện riêng tư, đùa giỡn hay làm ồn, gây mất trật tự.

Trong quá trình đưa tang, bạn nên đi theo đoàn một cách trật tự, không chen lấn hay tách hàng. Hạn chế nói chuyện, giữ không khí trang nghiêm, lắng đọng. Đặc biệt khi đến phần hạ huyệt, cần đứng quan sát ở khoảng cách an toàn, tránh đứng quá gần miệng huyệt để phòng rủi ro. Sau khi tham dự lễ tang và ra nghĩa trang, nhiều gia đình Việt tin rằng nên “giải uế” để xua tan âm khí. Các hành động phổ biến gồm rửa tay bằng nước sạch, rửa mặt, xông khói trầm, hoặc thay quần áo trước khi bước vào nhà.

Cần lưu ý khi đi đưa tang

Trên đây, Bồng Lai Viên đã chia sẻ chi tiết về lễ đưa tang là gì, ý nghĩa nhân văn sâu sắc, quy trình truyền thống, cũng như lý do vì sao có những trường hợp đưa tang ban đêm. Hy vọng những thông tin này giúp bạn hiểu rõ hơn về nét đẹp văn hóa, phong tục tập quán của người Việt trong việc tiễn biệt người đã khuất. Nếu bạn đang tìm kiếm đất nghĩa trang Long An uy tín, hoặc có nhu cầu xây dựng mộ phần và tổ chức lễ chôn cất trang trọng, đừng ngần ngại liên hệ với Bồng Lai Viên. Chúng tôi cung cấp dịch vụ bán đất nghĩa trang, xây dựng mộ phần với chất lượng cao, hỗ trợ tận tình để mang đến sự an nghỉ vĩnh hằng cho người thân của bạn.

Tham khảo thêm:

• 14 Điều kiêng kỵ khi đi đám ma để tránh ảnh hưởng xấu
• Cách vái lạy khi đi viếng đám tang chuẩn phong tục
• Hướng dẫn chi tiết nghi thức tang lễ của người Việt Nam